بادرشبو

بادرشبو در تعدادی از فارماکوپه ها به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شده است. مواد مؤثره پیکر رویشی این گیاه آرام بخش و اشتهاآور است. اسانس بادرشبو خاصیت ضدباکتریایی دارد و از آن برای مداوای دل درد و نفخ شکم استفاده می شود. از این اسانس همچنین در صنایع غذایی، نوشابه سازی و صنایع بهداشتی و آرایشی استفاده می شود. 

خصوصیات گیاهشناسی:

بادرشبو گیاهی است علفی و یکساله که منشأ آن جنوب سیبری و سراشیب های هیمالیا گزارش شده است. این گیاه به طور خودرو در قزاقستان، مغولستان، چین و روسیه می روید. ریشه بادرشبو مستقیم و طول آن 20 سانتیمتر است که انشعاب های فراوانی دارد. ساقه بادرشبو مستقیم، ارتفاع آن متفاوت و بین 80 تا 120 سانتیمتر است. اواخر دوره رویشی گیاه، قسمت تحتانی ساقه (پای ساقه) کم و بیش چوبی می شود. ساقه اصلی از انشعاب های فراوانی برخوردار است. ساقه ها به علت دارا بودن آنتوسیانین، معمولاً بنفش رنگ هستند. برگ ها متقابل، به طول 1.7 تا 2.8 و به عرض 0.9 تا 1.6 سانتیمتر می باشند. رنگ برگ ها سبز تیره است و در حاشیه آنها بریدگی های دندانه ای شکل وجود دارد. گل ها به رنگ بنفش تیره مایل به آبی و بندرت سفیدرنگ هستند. 

گل ها در قسمت فوقانی ساقه های گلدهنده، روی چرخه هایی قرار می گیرند که در هر چرخه 6 گل وجود دارد. کاسبرگ ها به طول 0.7 تا 0.9 سانتیمتر و زنگوله ای شکل هستند. کاسبرگ ها در کرک های بسیار ظریفی پوشیده شده اند. گل های بادرشبی شهدآورند. میوه فندقه به طول 2.4 تا 2.8 میلیمتر و رنگ آن قهوه ای تیره مایل به سیاه است. وزن هزاردانه 1.7 تا 2.1 گرم است. 

گل و پیکر رویشی بادرشبو (برگ ها و ساقه های جوان) معطر هستند. مقدار اسانی با توجه به شرایط اقلیمی محل رویش متفاوت بوده و بین 0.6 تا 0.8 درصد است. 

شرایط محیط رشد:

بادرشبو تقریباً در هر نوع اقلیمی قادر به رویش است. در مناطق کم آب نیز می توان این گیاه را کشت نمود. ولی برای افزایش عملکرد و افزایش مواد مؤثره، باید در مناطقی که از آب کافی برخوردار باشند، کشت شوند. بادرشبو در خاک های سبک شنی هم می روید، ولی خاک های با بافت متوسط، برای کشت این گیاه بسیار مناسب می باشند. 

تناوب کشت صحیح بادرشبو با گیاهان دیگر، بسیار مهم است و همواره باید مورد توجه باشد. از آنجا که علف های هرز در رویش این گیا اختلال ایجاد می کنند بادرشبو را باید با گیاهانی به تناوب کشت کرد که نه تنها مانع گسترش علف های هرز می شوند، بلکه سبب حاصلخیز شدن خاک نیز می گردند. غلات و گیاهان تیره پروانه آسا، گیاهان مناسبی برای تناوب کشت با بادرشبو هستند. 

تکثیر:

کشت بادرشبو از طریق بذر، به صورت ردیفی در زمین اصلی انجام می گیرد. به منظور ایجاد تراکم در بستر سطحی خاک، برای تسریع در رویش بذر، باید غلطک سبکی زده شود. 

زمان مناسب برای کشت این گیاه اواسط فروردین است. فاصله ردیف ها از یکدیگر، 60 تا 70 سانتیمتر است. عمق بذر متفاوت است و به نوع خاک و شرایط آب و هوایی محل کشت بستگی دارد و بین 2 تا 3 سانتیمتر است.