قارچ صدفی
قارچ صدفی به دلیل داشتن ترکیب benzaldehyde بویی شبیه انیسون دارد. قارچ صدفی کلاهی صدفی یا بادبزنی شکل و پهن دارد. رنگ آن از خاکستری تا قهوه ای تیره متغیر است. حاشیه کلاهک قارچ صدفی وقتیکه هنوز جوان است، به سمت داخل پیچ خورده، صاف و نرم است. گوشت کلاهک سفت و سفید است. تیغه های زیر کلاهک سفید تا کرمی رنگ هستند. اسپورهای این قارچ سفید تا خاکستری هستند و بر روی یک زمینه تاریک کاملا دیده می شوند. ساقه قارچ گاهی اوقات وجود ندارد. در صورت وجود نیز، کوتاه و ضخیم است. این قارچ نوعی ساپروفیت است که به عنوان یک تجزیه کننده اولیه بر روی چوب، به خصوص چوب درختان خزاندار و درختان ساحلی رشد می کند. این نوع قارچ در اغلب قسمتهای دنیا رشد می کند به استثنای آمریکای شمالی در شمال غرب اقیانوس آرام. قارچ صدفی جزء معدود قارچهایی است که به عنوان قارچ گوشتخوار شناخته می شود و می تواند نماتدها را از بین ببرد. عقیده بر این است که این قارچ از این طریق نیتروژن کسب می کند. قارچ صدفی می تواند به سرعت بر روی چوب درختان مرده رشد کرده و گسترش یابد. در واقع، این قارچها از طریق برگرداندن مواد معدنی و آلی موجود در گیاهان مرده به اکوسیستم سبب تعادل آن می شوند. البته ویژگی این قارچ در ارتباط با رشد آن بر روی درختان باعث آسیب به صنایع چوب و جنگلداری منطقه نیوزیلند شده و به همین دلیل، در این منطقه به عنوان قارچی نامطلوب در نظر گرفته می شود.
برای کشت می توان از کاه و کلش گندم، جو، برنج و حتی تراشه چوب استفاده کرد. چون برای پرورش این قارچ از خاک و کود استفاده نمی شود بنابراین هیچگونه آلودگی زیست محیطی ندارد. کاه و کلش خرد شده را یک شب در آب می گذارند تا کاملا خیس بخورد.سپس مدت 2 تا 3 ساعت در آب جوش پاستوریزه می نمایند. زمان پاستوریزه کردن از وقتی محاسبه می شود که آب به نقطه جوش رسیده باشد. سپس کاه را چند ساعت به حال خود می گذارند تا خنک شود. پس از اینکه کاه کاملاخشک شده به ازاء هر 10 کیلوگرم کاه پاستوریزه مقدار 400 تا 500 گرم بذر قارچ اضافه و مخلوط می شود. مخلوط حاصل را درون کیسه هایی به قطر 45 تا 50 سانتیمتر و به ارتفاع 80 تا 150 سانتیمتر ریخته و سطح آن را کمی می فشارند تا رطوبت کاه حفظ شود .پس از بستن سر کیسه آن را به محیطی که از قبل به عنوان سالن کشت در نظر گرفته شده انتقال داده و از سقف آویزان می کنند. می توان کیسه های کشت شده را روی زمین هم قرار داد. از اولین روز کشت باید دمای اتاق حدود 24، 25 و 26درجه سانتیگراد نگهداشت قارچ در این مرحله نیاز به نور ندارد. در این هنگام رطوبت اتاق کشت حتماباید بین 85 - 90 درصد باشد. پس از اینکه سطح کاه پوشیده از تارهای سفید رنگ شد در اطراف کیسه ها به تعداد 20 تا 30 برش ضربدری ایجاد می نمایند. از این پس وجود نور یک لامپ نیز مفید است.چنانچه رطوبت محیط پایین باشد می توان با مقادیر خیلی کم ،کف و دیوارها را خیس کرد. قارچ ها پس از یک هفته آماده برداشت می شوند.
عصاره به دست آمده از قارچ صدفی صورتی می تواند تکثیر سلولهای سرطانی را متوقف کند. تحقیقات در زمینه تاثیر قارچ صدفی روی سرطان در حال انجام است. عصاره به دست آمده از قارچ صدفی رقم king می تواند سبب تحریک دستگاه ایمنی شود. مصرف این قارچ برای افرادی که می خواهند مصرف تنباکو را ترک کنند مفید است. قارچ صدفی برای مقابله با ویروس هپاتیت C نیز مفید دانسته شده است. قارچ صدفی غنی از ترکیباتی مانند روی، پتاسیم، آهن، کلسیم، فسفر و ویتامینهایی مانندD، B1، B2، اسید فولیک و نیاسین است. آهن موجود در این قارچ از آهن موجود در گوشت بیشتر است. قارچ صدفی دارای ترکیبی به نام ergothioneine است که ماده ای آنتی اکسیدانت بوده و حتی در هنگام پخت نیز از بین نمی رود. این ماده می تواند از سلولها محافظت کرده و سیستم ایمنی را تقویت می کند. خاصیت ضدباکتریایی قارچ صدفی به دلیل وجود ماده ای به نام benzaldehyde است.
رایجترین بیماری قارچ صدفی کپکهایی است که انواع مختلفی دارند:
1- کپک سبز اطراف دانه ها: که در اثر آلوده بودن آب است و برای مبارزه با آن از تزریق الکل به درون کیسه ها استفاده می شود. 2– کپک سیاه ( سیاه شدگی کمپوست ) : علت ایجاد این بیماری آلوده بودن کاه و کلش مورد استفاده می باشد و جهت مبارزه با ان در مراحل اولیه ظهور این بیماری می بایست قسمت های آلوده را از کیسه جدا کرده و به جای ان پنبه آغشته به الکل قرار دهید . 3– لزجی بستر: این بیماری در اثر عوامل باکتریایی ایجاد می شود که سطح بستر به یک توده لزج و آبکی تبدیل می شود . عواملی مانند مرطوب بودن بیش از حد سطح بستر باعث ایجاد این بیماری می شود . برای مبارزه با آن می توان از باکتری کش های رایج استفاده و یا قسمت آلوده را از بستر جدا نموده و با سرنج مقداری الکل در محل آن می پاشیم .
قارچ صدفی مقادیر کمی arabitol که نوعی قند الکلی است، دارد و به همین دلیل، می تواند در برخی افراد سبب اختلالات معده و روده شود.